Medical humanities and health สุขภาพ การแพทย์และความเป็นมนุษย์
เขียนโดย Banthita
พุธ 21 สิงหาคม 2562 @ 15:12
คอลัมน์ สังคมศาสตร์ การแพทย์ และสาธารณสุข เรื่อง Medical humanities and health สุขภาพ การแพทย์และความเป็นมนุษย์ เขียนโดย บุษบงก์ วิเศษพลชัย ในจดหมายข่าวสังคมและสุขภาพ ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 เดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม 2562
Medical humanities and health: สุขภาพ การแพทย์และความเป็นมนุษย์
หากเราบอกว่าสุขภาวะ คือสภาวะของความเป็นมนุษย์ที่เต็มเปี่ยมสมบูรณ์ของแต่ละบุคคล การแพทย์ที่มีหัวใจของความเป็นมนุษย์ก็คงหมายถึงพื้นที่ของปฏิสัมพันธ์ในระบบสุขภาพที่เกิดขึ้นระหว่างกันในฐานะมนุษย์กับมนุษย์ที่ใส่ใจในความเป็นมนุษย์ของกันและกัน
อย่างไรก็ดีแม้จะดูเหมือนว่าในการทำงานของบุคลากรทางการแพทย์ในทุกเมื่อเชื่อวันของชีวิต จะมีเรื่องหัวใจความเป็นมนุษย์ผสมกลมกลืนอยู่ในกระบวนการทำงานอยู่แล้ว แต่ด้วยระบบการทำงานอันแสนเร่งรัดและตัวชี้วัดที่ไล่ล่า จนแทบไม่เหลือพื้นที่การทำงานที่ออกแบบเพื่อให้ความสำคัญกับเรื่องอารมณ์ที่ละเอียดอ่อนสักเท่าไหร่นัก ทำให้สุขภาพ การแพทย์และความเป็นมนุษย์กลายเป็นคนละเรื่องกันไป
แผนงาน สุขภาพ การแพทย์และความเป็นมนุษย์จึงถูกออกแบบขึ้นเพื่อสร้างพื้นที่ กระบวนการ เครื่องมือและองค์ความรู้ทางวิชาการให้เป็นอีกหนึ่งแนวร่วมที่จะร่วมกันสร้างระบบสุขภาพที่มีความละเอียดอ่อน เข้าอกเข้าใจชีวิต รู้สึกรู้สมไปกับความสุข ความทุกข์และอารมณ์อื่นๆ ของมนุษย์ไม่ว่าจะเป็นผู้ให้หรือผู้รับบริการ โดยแผนงานจะทำงานเพื่อขับเคลื่อน 3 ประเด็นสำคัญคือ
1.สมรรถนะวัฒนธรรม (cultural competency) อันหมายถึง การสร้างความเข้าใจ ตระหนักรู้ถึงวัฒนธรรมที่ประกอบสร้างขึ้นมาเป็นตัวเรา เพื่อให้เห็นสิ่งที่เราปฏิบัติกับวัฒนธรรมอื่น กับผู้คนอื่นที่แตกต่าง เพื่อแสวงหาทางอยู่ร่วมกันแม้ในความขัดแย้ง
2.เรื่องเล่า (narrative health care) อันหมายถึง กระบวนการใช้เรื่องเล่า เพื่อเยียวยาทั้งผู้ให้และผู้รับบริการ รวมทั้งเป็นกระบวนการสำคัญในการสร้างเสริมให้บุคลากรมีความละเอียดในมิติความเป็นมนุษย์
3.การพัฒนาบุคลากรกับมิติความเป็นมนุษย์ (humanistic management, Inspiration at work) อันหมายถึง กระบวนการเพื่อการออกแบบให้การทำงานในทุกเมื่อเชื่อวันของเราเป็นสิ่งที่ช่วยให้เราเดินทางเติบโตไปสู่การเป็นมนุษย์ให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น
ซึ่งในท้ายที่สุดหวังว่าสิ่งเหล่านี้จะพาเราไปสู่ระบบสุขภาพที่มีหัวใจความมนุษย์ที่เคารพความเป็นมนุษย์ของทุกคนอย่างเท่าเทียม และละเอียดอ่อนในมิติความเป็นมนุษย์ของทุกคน
เขียนโดย บุษบงก์ วิเศษพลชัย
ดาวน์โหลด จดหมายข่าวสังคมและสุขภาพ ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 เดือน กุมภาพันธ์-มีนาคม 2562
|