พิมพ์หน้านี้    ส่งหน้านี้ให้เพื่อน

เขียนโดย joojoop
พฤหัส 22 พฤศจิกายน 2555 @ 10:31

หอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติ (หสช.)

National Archives of Public Health (NAPH)

หอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติ ริเริ่มมาจากโครงการหอจดหมายเหตุและพิพิธภัณฑ์ระบบสุขภาพไทย โดยความร่วมมือระหว่างกระทรวงสาธารณสุขและได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) เป็นระยะเวลา 5 ปี ตั้งแต่ พ.ศ. 2551 – 2555 เพื่อทำหน้าที่รวบรวม จัดเก็บ อนุรักษ์ ให้บริการเอกสารจดหมายเหตุทางด้านการแพทย์ การสาธารณสุข และระบบสุขภาพไทย ตลอดจนจัดแสดงนิทรรศการจากเอกสารที่มีคุณค่าเหล่านี้ ให้เป็นแหล่งสนับสนุนการศึกษา การค้นคว้า และการวิจัย เพื่อรวบรวมความรู้ทางประวัติศาสตร์และมิติทางสังคมและวัฒนธรรมสุขภาพให้บริการแก่สาธารณชนตลอดไป

ตลอดระยะเวลาของการดำเนินงานที่ผ่านมา หอจดหมายเหตุได้รวบรวมเอกสารสำคัญทั้งจากหน่วยงานในกระทรวงสาธารณสุข เช่น เอกสารสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) เอกสารกองสุขศึกษา เอกสารกรมควบคุมโรค เป็นต้น เอกสารส่วนบุคคล เช่น เอกสารนายแพทย์เสม พริ้งพวงแก้ว เอกสารนายแพทย์บรรลุ ศิริพานิช เอกสารนายแพทย์นัดดา ศรียาภัย เอกสารนายแพทย์กระแส ชนะวงศ์ เป็นต้น เอกสารภาคประชาชน เช่น เอกสารผู้ใหญ่วิบูลย์ เข็มเฉลิม เป็นต้น หรือหนังสืออ้างอิงด้านการแพทย์และการสาธารณสุข ไม่ว่าจะอยู่ในรูปลักษณ์ประเภทกระดาษ ภาพถ่าย ซีดี ฟิล์ม สไลด์ แผนที่ และแบบแปลน ที่เกี่ยวข้องกับระบบสุขภาพไทย เป็นต้น เพื่อให้บริการแก่สาธารณชน ทั้งในระบบเข้าใช้ปกติและระบบออนไลน์ 

โดยมีสถานที่ดำเนินงานอยู่ที่ชั้น 3 อาคาร 10 ชั้น วิทยาลัยพยาบาลบำราศนราดูร ในสถาบันบำราศนราดูร 

การดำเนินงานของหอจดหมายเหตุจึงมีการพัฒนาและมีความก้าวหน้าอย่างต่อเนื่อง ดังนั้น ในวาระอันเป็นมงคลการเฉลิมฉลองงาน 100 ปี การสาธารณสุขไทย กระทรวงสาธารณสุขจึงเห็นชอบให้ยกฐานะหอจดหมายเหตุเป็น หอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติ ตามโครงการ 100 ปี สาธารณสุขไทย (พ.ศ. 2461 – 2561) และมอบหมายให้กลุ่มวิจัยสังคมและสุขภาพรับผิดชอบอย่างต่อเนื่อง ภายใต้การบริหารงานของกองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข โดยกระทรวงสาธารณสุขได้จัดสรรพื้นที่ ณ อาคารคลังพัสดุ ชั้นที่ 1 และชั้นที่ 4 ขนาด 1,622 ตารางเมตร ภายในกระทรวงสาธารณสุข ให้เป็นสถานที่ก่อสร้างหอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติแห่งใหม่ เพื่อรองรับการพัฒนาและการขยายกิจการงานจดหมายเหตุ และอนุมัติงบประมาณในการก่อสร้างปีงบประมาณ 2561 นี้ จำนวน 39,454,200 บาท

1. ภารกิจ

1.1 เพื่อรวบรวม จัดเก็บ ทำนุบำรุงรักษา และให้บริการ เอกสาร สื่อโสตทัศน์ ตลอดจนวัสดุและหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญซึ่งเกี่ยวข้องกับพัฒนาการของสุขภาพไทยมิให้เสื่อมสลายหรือสูญหายไป

1.2 เพื่อเป็นแหล่งข้อมูลทางด้านประวัติศาสตร์สุขภาพไทย พัฒนาการสังคม และการเมืองที่เกี่ยวข้อง ในอันจะปลูกฝัง ให้ความรู้และความเข้าใจแก่สาธารณชนในมิติทางประวัติศาสตร์สุขภาพไทย

1.3 เพื่อสนับสนุนการศึกษา การค้นคว้า และการวิจัย ตลอดจนสนับสนุนการเรียนรู้เรื่องราวจากอดีต ให้ความร่วมมือกับสถาบันต่าง ๆ ในการวิจัยและพัฒนาองค์ความรู้ เพื่อสร้างความเข้าใจในมิติทางสังคมและประวัติศาสตร์สุขภาพไทย

1.4 เพื่อสร้างจิตสำนึกและคุณค่าด้านการศึกษาประวัติศาสตร์สุขภาพไทย จนก่อให้เกิดแรงบันดาลใจอันเป็นการบ่มเพาะความรู้และความภาคภูมิใจ ในการปฏิบัติงานด้านสุขภาพ และสร้างความเข้มแข็งบนเส้นทางสุขภาพไทย

2. ประเภทเอกสารที่จัดเก็บ

หอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติ ทำหน้าที่รวบรวม จัดเก็บ และให้บริการเอกสาร 4 กลุ่ม ได้แก่ 

2.1   เอกสารของหน่วยงาน ได้แก่ เอกสารที่ได้รับมอบจากหน่วยงานที่มีบทบาทภารกิจด้านสุขภาพ ทั้งภายในและภายนอกกระทรวงสาธารณสุข โดยการรวบรวมเอกสารจากหน่วยงาน/องค์กรที่มีความเป็นมาบนเส้นทางสุขภาพไทย

2.2 เอกสารส่วนบุคคล ได้แก่ เอกสารของผู้มีคุณูปการต่อวงการการแพทย์และการสาธารณสุข ไทย ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อการเปลี่ยนแปลงหรือการพัฒนาในระบบสุขภาพไทย ซึ่งท่านได้จัดทำขึ้นหรือรับมาจากที่อื่น และเก็บสะสมไว้เพื่อใช้ประโยชน์เป็นการส่วนตัว หรือเป็นผู้ครอบครองเอกสารนั้น

2.3 เอกสารภาคประชาชน ได้แก่ เอกสารของประชาชนทุกกลุ่มและทุกอาชีพในท้องถิ่นที่ทำงานด้านระบบสุขภาพ อาทิ ปราชญ์ชาวบ้าน คนตัวเล็กตัวน้อย ผู้มีประวัติในการดูแลสุขภาพของประชาชนในท้องถิ่นของประเทศไทย หรือผู้ผลิตคิดค้นเครื่องมือหรืออุปกรณ์การป้องกัน สร้างเสริมและรักษาโรคที่เกิดขึ้นในครอบครัวของชุมชน

2.4 เอกสารอ้างอิงและหนังสือหายาก ได้แก่ เอกสาร หนังสือ หรือสื่อโสตทัศน์ ที่หอจดหมายเหตุฯ ได้มาจากการจัดซื้อ การบริจาค และการทำสำเนา ซึ่งเป็นข้อมูลที่มีความสำคัญและเกี่ยวข้องกับงานระบบสุขภาพไทย 

3. ระบบการจัดเก็บเอกสาร

หอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติใช้ระบบในการจัดเอกสาร ดังนี้

3.1 ระบบการจัดเรียงเอกสารตามแหล่งกำเนิด (Principle of Provenance) ได้แก่ การจัดเอกสารของหน่วยงานเดียวกันไว้ด้วยกัน เพื่อให้เอกสารสะท้อนให้เห็นหน้าที่และกิจกรรมของหน่วยงานเจ้าของเอกสาร

3.2 ระบบการจัดเอกสารตามรูปแบบเดิม (Principle of Original Order) ได้แก่ หน่วยงานเดิมของเอกสารจัดเรียงเอกสารไว้อย่างไร ก็คงสภาพเช่นนั้นดังเดิม การจัดเอกสารทั้ง 2 ระบบนี้ จะจัดเอกสารออกเป็นกลุ่ม ชุด แฟ้ม และเรื่อง ตามลำดับ

4. การอนุรักษ์เอกสาร 

การสงวนรักษาเอกสารจดหมายเหตุ (การอนุรักษ์เอกสาร) คือ กระบวนการดูแลรักษาสภาพทางกายภาพของเอกสารจดหมายเหตุ โดยการตรวจสอบ ป้องกัน เปลี่ยนสภาพ และซ่อมบูรณะ เพื่อมิให้เอกสารชำรุด เสียหาย หรือสูญหาย และเพื่อให้อยู่ในสภาพที่ใช้งานได้ยาวนานที่สุด

5. การจัดทำเครื่องมือช่วยค้น

เครื่องมือช่วยค้นเอกสารจดหมายเหตุ คือ รายการข้อมูลเกี่ยวกับสภาพทางธรรมชาติและสภาพทางกายภาพของเอกสาร และข้อมูลสำคัญอื่น ๆ ที่จะโยงไปสู่เอกสารจดหมายเหตุและสารนิเทศในเนื้อหาเอกสารจดหมายเหตุ และถือเป็นหลักฐานสำคัญสำหรับการควบคุมเอกสารจดหมายเหตุ การให้บริการในหอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติใช้บัญชีเอกสาร เลขทะเบียนเอกสาร ในการสืบค้นเบื้องต้น และสืบค้นทางออนไลน์ผ่านหน้าเว็บไซต์ http://naph.or.th/library/ เฉพาะเอกสารจดหมายเหตุที่อัพโหลดเรียบร้อยแล้วเท่านั้น

ติดต่อเรา

หอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติ ปัจจุบันสามารถติดต่อหรือสอบถามเพื่อเข้าใช้บริการได้จำนวน 3 แห่ง แก่ 

1. ส่วนงานเก็บรักษาและให้บริการ

หอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติ 

(National Archives of Public Health (NAPH)) 

ชั้น 1, 4 (88/37) ซ. สาธารณสุข 6 ถ. ติวานนท์ 14 

ต. ตลาดขวัญ อ. เมือง จ. นนทบุรี 11000 

โทรศัพท์ : 0 2590 2364 – 5, 0 2590 1352, 0 928 589 665

โทรสาร: 0 2590 1498 

เวลาทำการ : จันทร์ - ศุกร์ เวลา 09.00 – 16.30 น.

อีเมล์ : nham.thailand@gmail.com, naph.thailand@gmail.com

เว็บไซต์ : www.naph.or.th

เพจ Facebook : หอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติ

2. ส่วนสำนักบริหาร

สำนักวิจัยสังคมและสุขภาพ 

(Society and Health Institute (SHI))

ชั้น 3 อาคารคลังพัสดุ (88/37) ซ. สาธารณสุข 6 ถ. ติวานนท์ 14 

ต. ตลาดขวัญ อ. เมือง จ. นนทบุรี 11000 

อีเมล์ : suksala@gmail.com

โทรศัพท์ : 0 2590 2364 – 5, 0 2590 1352 

โทรสาร: 0 2590 1498 

เวลาทำการ : จันทร์ - ศุกร์ เวลา 09.00 – 16.30 น.

3. ส่วนจัดแสดง

หอประวัติศาสตร์สุขภาพ 

(Museum of Health and Medical History (MHMH))

ชั้น 1 อาคารสุขภาพแห่งชาติ กระทรวงสาธารณสุข 

ซ. สาธารณสุข 6 ต. ตลาดขวัญ อ. เมือง จ. นนทบุรี 11000 

เวลาทำการ : จันทร์ - ศุกร์ เวลา 09.00 – 16.30 น.

โทร. 0 2832 9280, 0 2832 9283